Goedemorgen, van harte welkom!

GezinIntact streeft naar een goede samenwerking met de ouders van de kinderen in onze huizen. Daarnaast willen wij gezinnen ondersteunen om uithuisplaatsingen zo mogelijk te helpen voorkomen. Dit heeft vorm gekregen in de methodiek 'GezinIntact'.

Eind 2022 is Stichting GezinIntact opgericht, als voortzetting van de activiteiten van gezinshuis Traverse.
Momenteel is er sprake van een drietal huizen in Grave: twee op de Traverse en een in de wijk de Mars. Stap voor stap zijn deze huizen verschoven van oorspronkelijk traditionele gezinshuizen naar een woonvorm tussen de traditionele gezinshuizen en kleinschalig wonen in, gezinintacthuizen, waarover later meer.

De volgende onderwerpen worden hieronder besproken:

- Ontstaan van GezinIntact
- Is uithuisplaatsing te voorkomen?
- Wat doet GezinIntact anders?
- Solidariteit met ouders en hun kinderen
- Hoe komen ouders in contact met GezinIntact?
- Grenzen van GezinIntact
- Relatie met gemeentelijke basis- en wijkteams
- Relatie met bestaande zorgaanbieders
- Het kostenplaatje
- Andere initiatieven
- GezinIntact wordt werkelijkheid

Ontstaan van GezinIntact

In onze gezinintacthuizen wonen kinderen die (tijdelijk) niet meer bij hun ouders wonen. Het gaat hierbij om vrijwillige plaatsingen en om kinderen in het kader van een OTS of voogdijmaatregel. In de meeste gevallen wordt de OTS in de loop van de jaren omgezet in een gezagsbeëindiging. Het argument is dan dat dit rust zal geven aan het kind omdat het weet waar het aan toe is. En ja, er zijn ouders die de vaardigheden missen om hun kind op te voeden, maar er zijn ook ouders van kinderen die uit huis worden geplaatst die met betere en vooral ook praktische ondersteuning die opvoeding wel aan zouden kunnen. Toch wordt ook in die gevallen doorgaans gekozen voor de ‘’veilige’’, maar zeer pijnlijke weg: de uithuisplaatsing van hun kinderen. Zo’n uithuisplaatsing is dan ook nog eens vaak eenrichtingsverkeer. Slechts in een beperkt aantal gevallen vindt terugplaatsing plaats. Frustrerend en uitermate pijnlijk voor zowel ouders als hun kinderen. Bovendien voer voor menig rechtszaak.

Is uithuisplaatsing te voorkomen?

Wij denken van wel!
Uiteraard zijn er situaties waarin uithuisplaatsing de enige te verantwoorden optie is. Maar door vroegtijdige en praktische ondersteuning te bieden in de buurt van deze gezinnen zelf, denken we uithuisplaatsingen te kunnen voorkomen of te kunnen bekorten. Dat geldt met name voor gezinnen die ‘’op het randje’’ functioneren. Waar bijvoorbeeld al een melding loopt bij Veilig Thuis. Als er toch besloten wordt tot een perspectiefbiedende plaatsing, willen we ouders nadrukkelijk blijven betrekken bij de opvoeding van hun kinderen.

In ‘’GezinIntact’’ richten we ons op situaties van lichte opvoedingsondersteuning tot en met situaties waarin ouders het alleen niet redden. In tegenstelling tot ambulante begeleiding die op afspraak werkt, kunnen wij ondersteuning bieden op het moment dat er daadwerkelijk iets speelt in deze gezinnen.



Wij voelen ons betrokken bij deze gezinnen die net dat extra stukje ondersteuning nodig hebben en we willen die ondersteuning op maat bieden, dicht bij deze gezinnen in de buurt. Kinderen kunnen thuis wonen, deels bij ons of geheel bij ons. In het laatste geval wordt het contact tussen ouders en kind zoveel mogelijk gestimuleerd door ouders zoveel mogelijk bij het leven van hun kind te betrekken.

Kenmerkend voor ons aanbod aan ouders en kinderen is onze beschikbaarheid, nabijheid, betrokkenheid, laagdrempeligheid en gelijkwaardigheid. Die betrokkenheid is er niet alleen op korte termijn, maar blijft er ook op middellange en lange termijn. Wij laten ouders en kinderen niet los. Wij denken dat door ouders maximaal te betrekken bij het opgroeien en opvoeden van hun kind, hun weerstand tegen bemoeienis van buitenaf vermindert.

GezinIntact wil gezinnen ondersteuning bieden zodat ze de eigen regie kunnen houden en als gezin intact kunnen blijven, uiteraard met behoud van fysieke en emotionele veiligheid van de betrokken kinderen. Het doel is kernachtig samen te vatten als: “biedt vroegtijdige en praktische ondersteuning dichtbij en voorkom daarmee escalaties en zware ingrepen in het gezin”.

Wat doet GezinIntact anders?

Onze inzet is primair om er voor te zorgen dat gezinnen niet uit elkaar vallen en dat ouders zich daardoor onmachtig of onkundig gaan voelen. We nemen als GezinIntact ook niet de regie over van ouders, maar bieden zorg, ondersteuning en waar nodig behandeling. Op deze wijze wordt de kans vergroot dat ouders en kinderen het aanbod van ons accepteren.
Omdat we ons niet profileren als vervangende opvoeders, voorkomen we tevens dat kinderen in een loyaliteitsconflict terecht komen tussen ons als opvoeders en de ouders.

We willen onze waarden en normen niet leidend laten zijn. We gaan uit van diversiteit tussen mensen. Kinderen die bij ons zijn geplaatst hebben en houden contact met hun ouders en ondervinden dus de invloed van hun ouders. Hooguit zorgen we dat we ‘’erbij zijn’’ en bewaken we ook dat rechten van kinderen niet worden geschonden.

We werken ook ervaringsgericht. Dat wil zeggen dat we als gezin van GezinIntact net als andere gezinnen in een wijk of dorp wonen en dat onze ondersteuning plaats vindt in het gewone leven, op het moment dat zich iets voordoet en niet op een afgesproken uurtje in de week.

Vragen van ouders en kinderen zijn voor ons leidend, al kan ons aanbod soms de vorm aannemen van bemoeizorg als er een juridische grondslag is.

Omdat ons gezinshuis in de wijk of in het dorp is gehuisvest, gaan de kinderen die bij ons wonen naar de plaatselijke school en hoeven ze dus niet van school te veranderen. Omdat we dicht bij ouders en kinderen zijn gepositioneerd, is het gezinshuis van GezinIntact laagdrempelig.

We willen ook niet uitstralen dat we het allemaal beter weten, maar we zijn wel professionals! Ook willen we op maat van de ondersteuningsbehoefte werken. Soms is het voldoende om met ouders te sparren om het gezinssysteem in evenwicht te houden.

De begeleiding vanuit GezinIntact is evenwel niet vrijblijvend. We willen uitgaan van een contract tussen ouders, kinderen en GezinIntact. In zo’n contract worden de intenties en wederzijdse verplichtingen vastgelegd. Bereikte resultaten zijn immers altijd de resultante van gezamenlijke inzet en inspanningen.

Solidariteit met ouders en hun kinderen

GezinIntact is te beschouwen als een uitwerking van solidariteit vanuit de samenleving, de buurt, de politiek. Met GezinIntact willen wij solidair zijn met ouders en kinderen in de knel. Natuurlijk kunnen ouders anno nu gebruik maken van creche, kinderopvang, buitenschoolse opvang en van een pedagogisch spreekuuur al dan niet verbonden aan een gezondheidscentrum, maar los van de vraag van de betaalbaarheid voor ouders van dit alles, is er ons inziens behoefte aan een laagdrempelige ondersteuning en opvang in de buurt en de wijk en dat op elk moment van de week.

Je zou de gedachte achter de participatiesamenleving naar ons project kunnen vertalen als mantelzorg die door andere ouders, in ons geval ‘’gezinshuisouders’’ wordt geboden. Voorheen was dat iets vanzelfsprekends. Dan had je als buurman of buurvrouw oog voor die ouders en dat gezin naast of tegenover je. Dan maakte je tijd vrij voor een goed gesprek, deed je een tijdje de strijk, ving je kinderen op of konden die een tijdlang bij je logeren. Blijkbaar werkt het anno nu niet altijd zo en moet je die ‘’mantelzorg’’ organiseren.

Hoe komen ouders in contact met GezinIntact?

De doelgroep is divers. Allereerst zijn dat ouders die op zoek zijn naar informatie die specifiek aansluit bij hun vragen en behoeften, bij het opgroeien en opvoeden van hún kinderen. GezinIntact heeft een lage drempel. Ouders kunnen er terecht voor informatie over het opvoeden van kinderen en ze kunnen er een workshop volgen.
Ook in geval de dagelijkse opvoeding van kinderen problemen oplevert, kunnen ouders met vragen terecht bij GezinIntact.
Onze inzet is om binnen de grenzen van fysieke en emotionele veiligheid ouders en kinderen dicht bij elkaar te laten wonen zodat ze op een meer natuurlijke wijze contact kunnen hebben in plaats van contact dat plaats vindt binnen het keurslijf van een vastgelegde omgangsregeling.

Grenzen van GezinIntact

GezinIntact werkt met ouders en kinderen die gemotiveerd zijn om op een positieve manier als gezin contact te hebben. Ouders zijn bereid ondersteuning te accepteren. Wij denken dat dit voorwaarden zijn om met onze ondersteuning als gezin intact te blijven. We kunnen gezinnen die (weer) intact zijn ondersteunen om als gezin intact te blijven.

In het geval dat kinderen in het gezinshuis van GezinIntact zijn geplaatst en er is nog altijd perspectief op terugkeer bij de ouders, zullen we er naar streven het contact tussen ouder en kind op een zo natuurlijk mogelijke wijze te laten verlopen.
Wanneer dat perspectief op terugplaatsing ontbreekt, is ons streven het kind in ons gezinshuis een perspectiefbiedende plek te bieden. Ook in dat geval is onze inzet om het contact tussen ouder en kind op een zo natuurlijk mogelijke wijze te laten verlopen , binnen de grenzen van fysieke en emotionele veiligheid.

Relatie met gemeentelijke basis- en wijkteams

Gezinnen kunnen ook bij ons worden aangemeld via een wijkteam of via een centrum voor Jeugd en Gezin, de zogenaamde gemeentelijke basisteams. Dat alles nog op vrijwillige basis, maar ook wanneer er sprake is van een juridische maatregel kunnen ouders en kinderen terecht bij GezinIntact.

Voor gemeenten en hun wijk- en basisteams is het praktisch onhaalbaar om continu de vinger aan de pols te houden bij gezinnen die dreigen te derailleren. GezinIntact is te zien als een vooruitgeschoven post in de wijk of in het dorp. Door haar continue beschikbaarheid is snelle actie mogelijk en kunnen escalaties zoveel mogelijk worden voorkomen.

Voor instanties moet het duidelijk zijn dat wij de regie bij de ouders laten. Tijdens de intake maken we ouders duidelijk dat wij achter hen staan. We willen een houding aannemen van het aangaan van een bondgenootschap waar het gaat om de veiligheid van een kind. We zullen daarbij vermelden dat we een meldingsplicht hebben. Van een instantie als Veilig Thuis verwachten we dat zij ouders motiveren om contact met ons te zoeken en dat dit niet gebeurt onder dwang.

Relatie met bestaande zorgaanbieders

Wij willen ons uitdrukkelijk NIET aansluiten bij de bestaande zorgaanbieders, maar WEL samenwerken! Vanuit de historie zijn meerdere organisaties groot en log geworden en de overhead is vaak groot. Hierdoor gaat naar onze mening een te groot gedeelte van het geld dat bestemd is voor de zorg en ondersteuning voor kinderen en gezinnen verloren. Wij willen terug naar de basis: geld voor zorg en ondersteuning is bestemd voor zorg en ondersteuning. Organisatorisch zal dit betekenen dat wij eerder zullen streven naar samenwerking tussen professionals, bijvoorbeeld in de vorm van een coöperatie, dan naar het optuigen van weer een organisatie die soms doel op zichzelf lijkt te zijn geworden. Wij willen slechts dat organiseren dat noodzakelijk is om de noodzakelijke zorg en ondersteuning te kunnen leveren.

Het kostenplaatje

GezinIntact is kosteneffectief, omdat we de reeds beschikbare mensen en middelen extra in kunnen zetten om de ondersteuning te bieden. Wel zal met gemeenten afspraken moeten worden gemaakt over een begeleidingstarief per gezin, waaruit ook de inzet van aanvullende expertise kan worden bekostigd. Het tarief betreft te besteden uren, geen overhead!
Het doel is om met relatief lichte ondersteuning zware en dure maatregelen met name uithuisplaatsingen- te voorkomen! Binnen het gezinshuis van GezinIntact is reeds expertise aanwezig in de vorm van gezinshuisouders, ambulant begeleiders en orthopedagoog. Die expertise komt niet alleen ten goede aan de kinderen die tijdelijk of langdurig in het gezinshuis verblijven, maar ook aan andere gezinnen in de wijk of in het dorp. Expertise die we graag inzetten om uithuisplaatsing te voorkomen.
Wij denken tegen aanzienlijk lagere kosten zorg te kunnen bieden, die effectief is en bovendien een grotere tevredenheid oplevert bij de betrokken gezinnen.

Wij denken dat de kleinschaligheid van GezinIntact, de organisatie van zorg dicht bij de betrokken gezinnen en de aanzienlijk lagere kosten van deze zorg de gemeentes zal aanspreken. Ook voor ons zijn de lijnen met de gemeenten korter dan voorheen.

Andere initiatieven

In de meeste gemeenten zijn al centra voor Jeugd en Gezin, initiatieven als homestart, Stevig Ouderschap, inzet van buurt- of steungezinnen. Samenwerking met deze organisaties en initiatieven ligt voor de hand. Mogelijk zullen wij andere ouders en gezinnen aantrekken. Onze kracht is continuiteit zowel in personen als in 24 uurs beschikbaarheid en bereikbaarheid. Instellingen als homestart, stevig ouderschap etc. draaien op vrijwilligers. Dat maakt hen kwetsbaar. Een instelling als CJG is niet 24 uur beschikbaar om praktische oplossingen te bieden. Uiteraard zullen we lokaal naar samenwerking blijven zoeken.

Eind vorige eeuw werden er op enkele plaatsen in het land initiatieven ontwikkeld onder de noemer ‘’Tweede thuis’’. Het ‘’huis in de Jordaan’’ te Amsterdam was daar een concreet voorbeeld van. Zo’n Tweede Thuis wilde ook een laagdrempelige inloop zijn voor ouders, op zoek naar opvoedingsondersteuning, soms in combinatie met deeltijdopvang van kinderen uit de buurt of wijk. Vaak werd zo’n Tweede Thuis gerund door vrijwilligers. Wanneer ik nu google op ‘’Tweede Thuis’’ krijg ik hetzij adressen van makelaars of adressen van kinderopvang op mijn scherm.

Waardoor die fraaie initiatieven zijn verdwenen of zijn doodgebloed, weet ik niet. Wij beogen met ons initiatief GezinIntact dezelfde doelstellingen te bereiken als het Tweede Thuis. Wat we gemeenschappelijk hebben is een grote dosis idealisme en een sterke betrokkenheid op ouders in de knel. In tegenstelling tot Tweede Thuis draaien wij niet op vrijwilligers, maar op professionals, waardoor de continuiteit groter is. Ook bieden wij de mogelijkheid van 7 x 24 uurs zorg. Kinderen kunnen bij ons of binnen ons netwerk ook een tijdlang logeren, maar ze kunnen ook perspectiefbiedend, langdurig bij ons wonen. Essentieel is dan wel dat we dat doen in een vorm van co-opvoederschap met de ouders. Kinderen groeien dan op in twee families.

GezinIntact wordt werkelijkheid

GezinIntact is momenteel in de fase van een serieus initiatief. Nu al doen ouders van de kinderen die in het gezinshuis wonen geregeld mee in het gezinshuis: een vader die op de koffie komt en ‘blijft hangen’, een moeder die samen met haar zoon kookt voor het hele gezelschap, een vader die met zijn vriendin blijft eten, een moeder die af en toe een weekend in het gezinshuis logeert en meedoet met de activiteiten. Het betreft hier wel kinderen die al uit huis zijn geplaatst, maar door de openheid van het gezinshuis en het grote welkom naar de ouders maken de ouders al veel meer mee samen met hun kinderen dan in een ‘standaard gezinshuis’.

We verwachten te kunnen aantonen dat met inzet van GezinIntact er minder uithuisplaatsingen en crisisplaatsingen nodig zijn en er een hoge tevredenheidscore wordt behaald bij de betrokken ouders.

Insluiting, geen uitsluiting

Bij ons zijn de ouders en bijvoorbeeld opa's en oma's welkom. Gewoon om op bezoek te komen, maar ook om bijvoorbeeld mee te koken, mee te eten, et cetera. Wij hanteren hierbij het principe van "ja, mits".
Hiermee bedoelen wij dat wij altijd zullen kijken naar het effect op het kind.
Insluiting stelt namelijk eisen aan zowel ons als de ouders. Een belangrijk uitgangspunt is dat de ouders werkelijk akkoord zijn met de plaatsing en gericht zijn op samenwerking.